Kwaaltjes en ongemakken

In een zwangerschap hebben veel zwangeren op enig moment last van 'kwaaltjes'. Dit zijn klachten die ontstaan door de zwangerschap en over het algemeen vervelend, maar niet schadelijk voor jou of de baby zijn. Daarbij gaan de meeste klachten na de zwangerschap weer over. Onderstaand enkele hiervan in alfabetische volgorde, met tips.

 

Aambeien

Onder invloed van het hormoon progesteron worden de wanden van de spieren en bloedvaten tijdens de zwangerschap slapper. Dit vergroot de kans op aambeien.  Aambeien zijn uitstulpingen van bloedvaatjes bij de anus. Deze kunnen erg jeuken en veroorzaken bij harde ontlasting veel pijn en mogelijk bloedverlies. Persen kan de klachten verergeren.

Tips:

• Probeer verstopping en harde ontlasting te voorkomen, door vezelrijk voedsel te eten en voldoende water te drinken;
• Zorg voor voldoende lichaamsbeweging;
• Ga rustig op het toilet zitten, eventueel met een krukje onder je voeten en probeer zo min mogelijk te persen.  

 

Afscheiding

Vaginale afscheiding neemt vaak toe tijdens de zwangerschap, dat is normaal. De extra afscheiding komt door de verhoogde doorbloeding in het bekkengebied en de vagina. Als de afscheiding niet vies ruikt, is het niet erg. Gebruik geen inlegkruisjes, dan gaat het alleen maar ‘broeien’. Neem contact op met je verloskundig zorgverlener bij: pijn, jeuk, branderig gevoel, abnormale geur of kleur van de afscheiding.

 

Bandenpijn

De groeiende baarmoeder hangt aan 4 banden in de buik. Bij veel staan of lichamelijk zwaar werk kun je last krijgen van rekkings- of bandenpijn. Plotselinge bewegingen kunnen pijnlijk zijn. Dit kan heftige steken geven aan de zijkant van de buik en richting de liezen en/of de vagina. Deze steken zijn onschuldig en verdwijnen vanzelf doordat de banden zich aanpassen aan de groei van de baarmoeder. 

 

Besmettelijke ziekten

Als je zelf besmettelijke kinderziektes krijgt tijdens je zwangerschap, dan kan dit gevolgen hebben voor de ongeboren baby. Het gaat om ziektes waarbij je vlekjes op de huid krijgt zoals: waterpokken, rode hond of de vijfde ziekte. Heb je de betreffende ziekte zelf nooit doorgemaakt en bent je in contact geweest met iemand die deze besmettelijke ziekte heeft? Neem dan contact op met je verloskundig zorgverlener of huisarts. Klik hier voor meer informatie.

 

Bloedarmoede

Last van duizeligheid, vermoeidheid, hoofdpijn of snel kortademig? Dan kun je last hebben van bloedarmoede. Dat betekent dat er te weinig rode bloedcellen in het bloed zitten of dat de rode bloedcellen niet goed werken. Meestal is je zwangerschap zelf de reden van deze klachten. Bloedarmoede is niet altijd te voorkomen. Als je gezond en gevarieerd eet, krijg je in principe voldoende bouwstoffen binnen om rode bloedcellen (en hemoglobine) aan te maken. Als je veel vitamine C bij je maaltijden eet of drinkt, neemt je lichaam het ijzer uit de voeding sneller op. Melkproducten, koffie of thee bij de maaltijd remmen de opname van ijzer juist.

Soms is het nodig de bloedarmoede te behandelen met bijvoorbeeld ijzertabletten, dit hangt echter af van de oorzaak. Je verloskundig zorgverlener zal dit dan met je bespreken. 

 

Bloedend tandvlees

Het is belangrijk het tandvlees en de tanden gezond te houden tijdens de zwangerschap. Door hormoonveranderingen in de zwangerschap heb je meer kans op het krijgen van ontstekingen in de mond, het tandvlees gaat hierdoor sneller bloeden en is gevoeliger.  Er zijn aanwijzingen dat ontsteking van het tandvlees kan leiden tot vroeggeboorte. Poets je tanden daarom 2 keer per dag met een zachte tandenborstel en flos dagelijks. Neem bij klachten contact op met je tandarts.

 

Bloedverlies

Bloedverlies in de eerste maanden van de zwangerschap kan verschillende oorzaken hebben, vaak is het onschuldig en stopt het vanzelf. Dit bloedverlies kan bijvoorbeeld komen door innesteling van de bevruchte eicel in de baarmoeder of afwijkingen aan de baarmoedermond, zoals een poliep of een ontsteking, dit beïnvloedt de zwangerschap niet. Het kan wel vervelend zijn, omdat het bloedverlies vaak ook optreedt na het vrijen of na harde ontlasting. Soms is een miskraam de reden van het bloedverlies. Heb je tijdens je zwangerschap bloedverlies, dan mag je altijd contact opnemen met je verloskundig zorgverlener.

 

Brandend maagzuur

Maar liefst 50 tot 75 procent van de zwangere vrouwen krijgt last van maagzuur. Meestal begint dat al in de 5e maand en naarmate de zwangerschap vordert kan het erger worden. 

Tips:

• Eet minder of geen: vet eten, pittig gekruid eten, uien en sterke koffie;
• Eet kleinere porties: beter 6 kleine maaltijden per dag dan 3 grote;
• Vanillevla kan verlichting bieden

 

Depressie

Ongeveer 10 tot 15 procent van alle zwangere vrouwen heeft  last van psychische klachten, ze voelen zich regelmatig somber en krijgen soms zelfs te maken met een depressie. Als je vaak moet huilen, je je heel ellendig voelt of je je afvraagt of het leven nog wel zin heeft, is het belangrijk dit te delen. Ook als je dingen niet meer kunt relativeren, je geen plezier meer hebt in dingen, geen eetlust hebt of alleen maar aan sombere dingen kunt denken is het tijd om hulp te zoeken. Je kunt altijd bij je verloskundig zorgverlener of huisarts terecht voor een doorverwijzing voor goede hulp. 

Er is ook een mogelijkheid tot begeleiding op de POP-poli. Dit is een samenwerking tussen Psychiatrie, Obstetrie (verloskunde) en Pediatrie (kindergeneeskunde). In een gezamenlijk gesprek adviseren en begeleiden zij vrouwen met angstklachten, depressieve en/of psychotische aandoeningen of die medicijnen tegen deze klachten gebruiken tijdens de zwangerschap. Vraag je verloskundig zorgverlener hier meer informatie over als je daar behoefte aan hebt.

 

Harde buiken

Tijdens de zwangerschap zullen de spieren van de baarmoeder af en toe samentrekken, dit zijn ‘harde buiken’. Harde buiken geven geen ontsluiting. Naarmate de uitgerekende datum dichterbij komt, kunt u vaker last krijgen van harde buiken. Zeker in de laatste weken zijn harde buiken vrij normaal en kunnen geen kwaad.  Als de harde buiken vaker voorkomen of pijnlijk zijn, neem dan contact op met je verloskundig zorgverlener.  Het is vaak een teken dat je rustiger aan moet doen. 

 

Jeuk

De lever kan door alle hormoonveranderingen minder goed gaan functioneren, hierdoor komen er meer galzouten in de bloedbaan en dat kan jeuk veroorzaken. Vroeg of laat in de zwangerschap krijgt 20% van de vrouwen te maken met een vorm van zwangerschapsjeuk. Vaak begint het op de buik en breidt het zich uit over het hele lichaam. Huiduitslag komt niet vaak voor in combinatie met de jeuk. Heb je last van huiduitslag of jeuk, neem dan contact op met je verloskundig zorgverlener. Een paar dagen na de bevalling is de jeuk meestal weer verdwenen. 

 

Misselijkheid

Vooral in de eerste 3 tot 4 maanden van de zwangerschap kun je last hebben van (ochtend)misselijkheid en overgeven. Neem bij extreme misselijkheid contact op met je verloskundige zorgverlener of huisarts.

Tips

• Eet voordat je opstaat al iets lichts zoals een cracker of beschuitje en sta daarna rustig op;
• Eet geen vet, gasrijk (kool) of zout voedsel en pas op met pittig en gekruid eten; 
• Eet kleine beetjes verdeeld over de dag.;
• Probeer wel voldoende te blijven drinken, vermijd daarbij koffie en cola.

 

Pigmentvlekken

Tijdens de zwangerschap kunnen door de zon of zonnebank bruine vlekken in je gezicht ontstaan, dit wordt ook wel een ‘zwangerschapsmasker’ genoemd. Probeer dit te voorkomen door zonnebrandproducten te gebruiken, in de schaduw te blijven en een hoed te dragen. De pigmentvlekken verdwijnen na de bevalling meestal vanzelf weer.

 

Rug- en bekkenpijn

Tijdens de zwangerschap kunt je last krijgen van je rug en/of bekken. Dit kan komen doordat je door het gewicht van je buik anders gaat staan, maar ook doordat de  verbindingen tussen je botten verweken. Als je goed op je houding let, kun je zwangerschapsgerelateerde rug- en bekkenklachten voorkomen of verminderen. Je kunt altijd een (bekken)fysiotherapeut consulteren en/of een band dragen ter ondersteuning.

 

Spataderen

Sommige vrouwen krijgen tijdens de zwangerschap spataderen op hun benen en/of schaamlippen. Na de bevalling nemen deze weer snel in grootte af, blijven ze daarna nog zichtbaar dan zijn er ook mogelijkheden om ze te laten verwijderen. 

Tips ter voorkoming/vermindering:

• Beweeg regelmatig;
• Probeer lang staan en lang zitten te voorkomen;
• Gebruik als je zit of ligt een krukje of een kussen om je benen hoog te leggen;
• Draag elastische (steun)kousen.

 

Striae

Door de snelle groei van de buik en borsten kunnen de elastische vezels van de huid scheuren, waardoor paarsrode strepen ontstaan: striae. Na de bevalling vervagen deze strepen en worden lichter van kleur, maar ze zullen nooit meer helemaal verdwijnen. 

 

Vaak plassen

Tijdens de zwangerschap moet je vaker plassen dan normaal. Dat komt omdat de steeds groter wordende baarmoeder op je blaas drukt, de urineleiders tijdens de zwangerschap wijder open staan en de blaaswand tijdens de zwangerschap wat slapper is. Als je heel vaak moet plassen en als het plassen pijnlijk is, kan dat door een blaasontsteking komen. Wanneer je niet helemaal ‘uitplast’, is de kans op een blaasontsteking groter.  Vermoed je een blaasontsteking, breng dan een potje urine voor controle naar de huisarts. Als blijkt dat je een blaasontsteking hebt, krijg je een antibioticakuur. Dit is niet gevaarlijk voor de ongeboren baby. 

 

Vermoeidheid

Vooral in de eerste 3 maanden van de zwangerschap kun je erg moe zijn. Veel vrouwen kunnen de hele dag door slapen, dat komt door hormonale veranderingen.  Zelden is bloedarmoede de oorzaak. Geef als het even kan toe aan die vermoeidheid en rust wanneer het kan. 

 

Vocht vasthouden

Tijdens de zwangerschap houdt het lichaam meer vocht vast, dit kan gemiddeld wel 2 tot 3 liter zijn. Vooral in de laatste maand van de zwangerschap merk je dit aan gezwollen handen, voeten en gezicht. Het vasthouden van vocht kan in principe geen kwaad, zolang je bloeddruk normaal blijft.

Tips

• Blijf voldoende drinken; 
• Beweeg regelmatig;
• Leg je benen wat hoger als je zit of ligt